ANAYASA MODELİMİZ

Denilebilir ki, 1. Dünya Savaşı sonrasındaki kuruluşundan beri Türkiye devleti, barış ve güvenliğe sahip olmamıştır. Bu durum, büyük ölçüde o¬nun yapısal kuruluşundaki hata ve siyasi sisteminin özelliklerine kadar uzanır.

Yönetimdeki merkezcilik, sıradan ve homojen toplumlarda bile çekiciliğini kaybetmiştir. Özellikle, Türkiye toplumu gibi çeşitli uluslar, dini gruplar ve dillerden oluşmuş çoğulcu bir özelliğe sahip toplumlarda bu yola gidilmesinin temelleri kalmamıştır.

1923’teki Türkiye devletinin kuruluşundan günümüze kadar devam eden ve gerek can ve malda, gerekse ilerleme fırsatlarında halkların büyük kayıplara uğramasıyla sonuçlanan geçmiş dönemin acı deneyimleri ışığında, Türkiye devletinin yapılanmasını ve siyasal sisteminin özelliklerini, bütünüyle merkezciliğe dayanan üniter bir devletten, yerel yönetimler ve iktidar arasında paylaştırılmasına dayanan demokratik bir sisteme doğru değiştirmek suretiyle bu yapısal hastalığa son vermek gerekmektedir. Bu tarz, Türkiye toplumunun çoğulcu özelliğiyle uygun olacaktır ve Türkiye’nin bölünmesi kaygılarını sona erdirecek bir şey olarak Türkiye’nin ulusal birliğine katkıda bulunacak olmasıyla, Türkiye’nin varlığını da koruyacaktır.

Güçlendirilmiş yerel yönetimler ve demokrasi, birbirinden ayrılmaz kavramlardır. Her hangi bir diktatörlük ya da otoriter sistem güçlendirilmiş yerel yönetimler ve demokrasi içinde büyüyüp gelişemez. Bu nedenle, Türkiye için demokratik bir sistemi gerçekleştirmek, acil bir zorunluluktur. Bu Ülkede demokrasinin somutlaşması ve yerleşmesi amacıyla demokrasinin temel gerekleri tanınmalıdır. Demokrasi, ifade, inanç, örgütlenme, toplantı ve diğerlerini de içeren demokratik özgürlükleri gerektirir. İktidarın, özgür seçimler yoluyla, oy sandıklarında barışçıl bir şekilde el değiştirebilmesi öngörülür. Kuvvetler ayrılığı ilkelerini geliştirir ve merkezi yönetim ile bölgesel yönetimlerin kendi kurumları arasında meydana gelebilecek anayasal ihtilafların çözümünde son sözü yargıya vermek suretiyle yargı bağımsızlığını korur; bu iç değişim hukuk kurallarını güçlendirecektir.

Türkiye’de demokrasinin, kadınların tüm hakları verilmeksizin, kalkınma sürecindeki ve birçok alanda Türkiye halkının ilerlemesindeki tarihsel rollerini pratiğe geçirebilecekleri gerekli fırsatlar sağlanmaksızın tamamlanamayacağını, bunların da, yasalar önünde, hakları ve sorumlulukları bakımından erkeklerle eşitlikleri tanınmaksızın gerçekleşemeyeceğini vurgulamak zorundayız.

Ulusal bağlılığı güçlendirmek ve toplumsal uyumu derinleştirmek amacıyla, ulusal dini hoşgörü tanınmalı, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve ilgili diğer uluslararası anlaşma ve sözleşmeler gereğince bireylerin insan haklarına ve özgürlüklerine saygı gösterilmelidir. Toplumun çeşitli sivil kurumlarının, kalkınma ve ilerleme içindeki gerekli rollerini yerine getirmelerine izin verilmelidir. Terörizmin her çeşidiyle mücadele edilirken, şiddet ve aşırılık terkedilmelidir. Bütün bunlar, demokratik, parlamenter ve gelecekte federal olabilecek bir sistem üzerine kurulmuş devlete yeni güç ve bağışıklıklar katacak, o¬nun bölgesel ve uluslararası alanlarda pozitif rolünü oynamasına olanaklı kılacak bir şekilde şiddetten ve aşırılıklardan uzaklaşma, iç çatışmaları önleme suretiyle, o¬nun bir uyumluluk ve ulusal kalkınma düzeyine ulaşmasına imkân sağlayacaktır.

Yukarıda değinilen ilkelere olan inançla ve barış ve güvenlikten yararlanan, eşitliğe, adalete, fırsat eşitliğine inanan, bireylerin insan haklarına saygılı olan, ulusal ve dini hoşgörüyle, bütün ulusların kardeşliğiyle tanımlanmış, yerel yönetimlerin özerk olduğu, demokratik, parlamenter, çoğulcu bir Türkiye’yi kurma amacıyla bu Anayasa’yı ilan ediyoruz.

BİRİNCİ KISIM